İmalat Çelikleri

Sade karbon veya alaşımsız makine imalat çeliği olarak da bilinirler.İmalat çeliği yaklaşık %0,20-0,60 arasında karbon içeren alaşımsız çeliklerdir. İçerdiği yüksek oranda karbon miktarından dolayı karbon çeliği olarak da anılırlar. İmalat çeliğinin sertleşebilirliği içerdiği karbon miktarına paralel olarak artarken, tokluğu ise karbon miktarı ile ters orantılıdır. Daha yüksek sertleşebilirlik beklentisi olan uygulamalarda düşük alaşımlı çelikler tercih edilmektedir.

Yüksek mukavemet istemeyen makine parçalarında imalat çelikleri sıklıkla kullanılmaktadır. Miller, pimler, dişliler, dişli parçaları, civatalar, akslar gibi parçalar kullanılarak; taşıt, motor, makine ve aparat yapımında; kancalar ve kalıp setlerinde imalat çeliği kullanılmaktadır. Özellikle makine imalat sektörü imalat çeliklerini tercih etmektedir.

Karbon miktarına bağlı olarak orta derecede mekanik özelliklere sahiptirler. Üst düzeyde dayanç beklenen veya kalın parçalarda, imalat çeliği yerini düşük alaşımlı veya alaşımlı çeliklere bırakmaktadır. İmalat çeliğinin işlenebilme ve kaynak kabiliyetleri, düşük karbonlu çeliklere nazaran daha düşüktür. Aynı zamanda yüzey sertleştirmeye uygun bir çelik grubudur. Düşük karbonlu imalat çeliklerine (<%0,25) sementasyon işlemi uygulanırken, daha yüksek karbonlu imalat çeliklerinin yüzeyi alevle ya da indüksiyonla sertleştirilebilmektedir.

İmalat çeliklerine örnek olarak SAE 1030, 1040, 1050, 1060 kalitelerinin yanında C30, C40, C50 ve C60 gibi muadil kaliteler de verilebilir. İmalat çeliğinin kullanıldığı parçaların çoğunun işlemleri talaşlı imalatı da içerdiğinden, imalat çeliği kaliteleri sıklıkla kükürt ilaveli olarak rağbet görmektedir. Kükürt ilaveli olarak kullanılan imalat çeliklerini C30R, C40R, C50R, C60R gibi isimlerle tanımlamak mümkündür. Kükürt ilavesi çoğunlukla % 0,020 – 0,035 aralığında standartlaşmıştır.